Podczas zabiegu hirudoterapii jedna pijawka wypija od 5 do 15 ml krwi. Ilość pijawek, która zostanie wykorzystanych do leczenia, wynika z wielkości miejsca objętego chorobą.
Pijawki wczepiają się w skórę poprzez otwór gębowy zakończony małymi ząbkami. Nie wolno ich odrywać. Co ważne, zabieg jest bezbolesny. W momencie, gdy pijawka zaczyna się przyczepiać i kłuć skórę, pacjent może odczuwać delikatne ukłucie, podobne do komara.
Głównie są wykorzystywane w przypadkach związanych z zaburzeniami krążenia, takimi jak żylaki, zakrzepica żył, czy hemoroidy. Stosowanie hirudoterapii może pomóc także cukrzykom, ponieważ poprawia ukrwienie palców rąk i stóp. Pijawki obecnie uznaje się za najskuteczniejszy lek wpływający na poprawę funkcjonowania układu krążenia. Substancje obecne w ślinie pijawek mają właściwości przeciwzakrzepowe i przeciwbólowe, pomagają poprawić krążenie krwi. Oprócz tego hirudoterapia może być stosowana w leczeniu zapalnych schorzeń stawów, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów lub artroza.
Hirudoterapia może być stosowana w leczeniu odleżyn, zwłaszcza w przypadkach, w których tradycyjne metody leczenia nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Pijawki lekarskie mogą pomóc w oczyszczeniu rany, pobudzeniu procesu gojenia i redukcji stanu zapalnego.
Przeciwwskazaniem są przede wszystkim choroby, związane z układem krwionośnym. Nie powinno się leczyć pijawkami pacjentów z zakrzepicą żył głębokich, hemofilią i ciężką niedokrwistością. Innym przeciwwskazaniem jest stosowanie chemioterapii, zakażenie wirusem HIV, nowotwór skóry, wysoka gorączka, aktywna gruźlica, a także choroby psychiczne.
Historia stosowania pijawek lekarski sięga dawnych czasów kiedy wykorzystywano hirudoterapię w celu poprawienia nastroju i samopoczucia. Dziś wiemy, że ma to związek z wydzielaniem endorfin, zwanych hormonami szczęścia. Wywołują one uspokojenie, euforię i działają przeciwbólowo. W związku z tym pijawki lekarskie stosuje się w nerwicach, depresji i w leczeniu tików nerwowych. Oprócz tego pijawki wydzielają neuroprzekaźniki takie jak dopaminę, serotoninę, histaminę i acetylocholinę, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
