Zwyrodnienie stawu barkowego jest chorobą, którą wywołują postępujące zmiany degeneracyjne w obrębie tkanki chrzęstnej barku. Z czasem obejmuje ona także kości, torebkę stawową, więzadła, mięśnie i ścięgna. Schorzenie to coraz częściej dotyka aktywnych fizycznie ludzi młodych. Jest ono uciążliwym problemem, ponieważ bolący bark może utrudniać wykonywanie codziennych czynności. Choroba nieodwracalnie niszczy powierzchnie stawowe i ogranicza sprawność. Może być ona efektem naturalnego zużywania się poszczególnych elementów stawu, a także uprawiania określonych dyscyplin sportu lub wykonywania pracy eksploatującej stawy.
Czym jest staw barkowy i jak dochodzi do jego zwyrodnienia?
Stawem barkowym nazywamy zespół połączeń kości w obrębie stawu ramiennego oraz obręczy barkowej, łączący kończynę górną z tułowiem. Dotykająca go choroba zwyrodnieniowa powoduje niszczenie jego powierzchni z powodu utraty chrząstki stawowej. Zmiany dotykają głowę kości ramiennej i panewkę łopatki barku. Na powierzchni chrząstki następuje wówczas jej włóknienie, pękanie i ścieranie, a nawet całkowite odsłonięcie powierzchni stawowych.
Jako dalsze etapy tego schorzenia następuje zapalenie błony maziowej w stawie, zwłóknienie i obkurczenie torebki stawowej oraz dysfunkcje więzadeł i mięśni.
Zwyrodnienie stawu barkowego – przyczyny
Przyczyną utraty chrząstki stawowej powodującej zwyrodnienia barku są zaburzenia syntezy białek, które ją budują. Ich powodem bywają przeważnie:
- predyspozycje genetyczne,
- naturalne starzenie się elementów układu kostno-mięśniowego,
- choroby ogólnoustrojowe oraz zaburzenia metaboliczne: np. cukrzyca, otyłość, reumatoidalne zapalenie stawów,
- wady wrodzone i rozwojowe stawu ramiennego,
- przebyte urazy i niestabilność stawu barkowego,
- przeciążenia stawu wywołane pracą lub aktywnością fizyczną,
- niewłaściwa dieta.
Zwyrodnienie stawu barkowego – objawy
Do objawów choroby zwyrodnieniowej barku należą:
- ból najczęściej głęboki, tępy i szczególnie narastający podczas aktywności fizycznej lub z powodu zmiany pogody, który często pojawia się także w czasie snu i spania na chorym barku,
- dyskomfort w ramieniu i odcinku szyjnym,
- sztywność barku,
- trzeszczenie, blokowanie lub tarcie w stawie w czasie ruchu,
- osłabienie oraz przykurcze mięśni,
- wysięki w jamie stawu.
- ograniczenie ruchomości barku.
Komu zagraża zwyrodnienie stawu barkowego?
U osób aktywnych fizycznie zwyrodnienie barku jest najczęściej skutkiem uprawiania pewnych dyscyplin sportowych, mocno obciążających ten staw. Należy do nich piłka ręczna, siatkówka, rzut dyskiem lub pchnięcie kulą.
U osób nieuprawiających sportu przyczyną tej choroby bywa najczęściej praca zawodowa mocno eksploatująca bark. Schorzenie to często atakuje malarzy, murarzy, tynkarzy, stomatologów oraz osoby pracujące przy taśmach produkcyjnych.
Zwyrodnienie stawu barkowego – diagnostyka
W przypadku odczuwania bólu i ograniczenia ruchomości barku należy skontaktować się ze specjalistą. który powinien dokładnie zbadać chory staw. W tym celu zleca on badania obrazowe. Skuteczne bywa wykonanie zdjęcia RTG., które powinno wykazać zmniejszenie przestrzeni stawowej, zagęszczenie w warstwie podchrzęstnej kości oraz obecność wyrośli kostnych.
Badaniem, które najszybciej wykryje wczesne zmiany destrukcyjne chrząstki, jest rezonans magnetyczny.
Zwyrodnienie stawu barkowego — leczenie
Na destrukcję chrząstki stawowej nie istnieje skuteczne lekarstwo, stąd leczenie zwyrodnienia stawu barkowego jest głównie objawowe i ma ono na celu zmniejszenia dolegliwości bólowych i ochronę stawu przed postępem choroby. Obejmuje ono zazwyczaj:
- unikanie przeciążeń i stosowanie w okresie zaostrzenia choroby aparatu stabilizującego na chory staw,
- stosowanie zabiegów fizykalnych takich jak krioterapia, ultradźwięki, laseroterapia, pole magnetyczne lub elektroterapia,
- wykonywanie ćwiczeń leczniczych,
- terapię manualną,
- kinesiotaping,
- farmakoterapię – niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwbólowe oraz leki modyfikujące chrząstkę stawową,
- odpowiednią dietę,
- zabiegi takie jak iniekcje dostawowe, z zastosowaniem osocza bogatopłytkowego albo preparatów sporządzonych na bazie kwasu hialuronowego,
- unikanie przeciążania chorego barku i przebywania w zimnie i wilgoci.
Niekiedy niezbędna okazuje się operacja stawu barkowego umożliwiająca zastąpienie zużytej chrząstki barkowej endoprotezą. Alternatywnym rozwiązaniem, pozwalającym na szybszą regenerację może być również artroskopia stawu barkowego.
