Ból dolnego odcinka kręgosłupa, czyli ból kręgosłupa lędźwiowego, stanowi bardzo powszechny problem. Może być on spowodowany nadwyrężeniami mięśni albo ścięgien pleców oraz urazami dysków i problemami z układem kostnym. Najczęściej dotyka on osób w wieku od 30 do 50 lat. Warto wiedzieć, że o najskuteczniejsze sposoby jego leczenia to odpowiedni odpoczynek, leki oraz fizjoterapia.
Ból dolnego odcinka kręgosłupa — przyczyny
Dolna część kręgosłupa nazywana kręgosłupem lędźwiowym składa się z pięciu kręgów i jest dość skomplikowaną strukturą. Wraz z wiekiem jej bóle stają się coraz bardziej powszechne i dotykają ponad 50% osób powyżej 60. roku życia. Najczęściej pojawia się u nich tzw. ból nieswoisty, któremu nie da się przypisać konkretnego czynnika sprawczego.
W większości przypadków ból kręgosłupa lędźwiowego jest wynikiem mechanicznego uszkodzenia kręgów, krążków międzykręgowych, stawów międzykręgowych, mięśni, ścięgien, więzadeł lub nerwów, a jego przyczyną bywają:
- przeciążenie mięśni, ścięgien albo więzadeł,
- dyskopatia,
- wady postawy,
- zmiany zwyrodnieniowe,
- złamania kręgów,
- choroby reumatyczne,
- zakażenia,
- nowotwory,
- choroby narządów jamy brzusznej i miednicy,
- urazy mięśni i więzadeł spowodowane podnoszeniem, ćwiczeniami, upadkami lub wypadkami samochodowymi,
- osteoartroza – choroba zwyrodnieniowa stawów,
- złamania kompresyjne kręgów – z powodu osteoporozy,
- przepuklina krążka międzykręgowego,
- stenoza odcinka lędźwiowego kręgosłupa,
- kręgozmyk,
- fibromialgia,
- zapalenie kręgosłupa,
- guz kręgosłupa,
- choroby autoimmunologiczne – takie jak zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń.
Ból dolnego odcinka kręgosłupa — czynniki sprzyjające
Wystąpieniu bólu dolnego odcinka kręgosłupa sprzyjają:
- wiek pomiędzy 30. a 60. rokiem życia,
- słaba kondycja fizyczna,
- otyłość,
- wykonywana praca długie siedzenie przy biurku, lub ciężka praca fizyczna,
- palenie papierosów,
- wystąpienie bólu krzyża w przeszłości,
- czynniki psychiczne,
- współistnienie innych chorób.
Ból dolnego odcinka kręgosłupa – rodzaje.
Istnieje wiele odmian bólu kręgosłupa lędźwiowego. Najczęściej dzielimy je na ból:
- miejscowy występujący w określonym obszarze pleców, spowodowany przeważnie urazem dysku, zapaleniem stawów lub skręceniem i nadwyrężenia mięśni. Może się on nasilić lub złagodzić poprzez zmianę pozycji.
- promieniujący przemieszczający się od dolnej części pleców w dół nogi, tępy lub ostry i intensywny. Może on wskazywać na ucisk korzenia nerwu spowodowany przepukliną, rwą kulszową, chorobą zwyrodnieniową stawów lub zwężeniem kanału kręgowego. Towarzyszy mu niekiedy osłabienie mięśni nóg, uczucie mrowienia lub nawet utrata czucia.
- przeniesiony – odczuwany w innym miejscu niż rzeczywista przyczyna bólu.
- psychogenny – wynikający z przewlekłego stresu lub depresji.
Ból dolnego odcinka kręgosłupa — leczenie
Sposoby łagodzenia bólu kręgosłupa lędźwiowego zależą od jego przyczyny. Znalezienie źródła bólu dzięki postawieniu prawidłowej diagnozy jest warunkiem zastosowania odpowiedniego leczenia.
W ostrej fazie bólu leczenie polega przede wszystkim na odpoczynku i farmakoterapii z zastosowaniem środków łagodzących ból oraz stan zapalny. W sytuacji zaostrzenia dolegliwości stosuje się najczęściej leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, takie jak: ibuprofen, diklofenak, ketoprofen i glikokortykosteroidy. Do często wykonywanych zabiegów należą zastrzyki nadtwardówkowe, zastrzyki do stawów międzywyrostkowych kręgosłupa oraz do stawów krzyżowo biodrowych. W najcięższych przypadkach koniecznością bywa operacja.
Dla cierpiących na nawracające bóle kręgosłupa w odcinku lędźwiowym niezwykle ważna jest też profilaktyka, która obejmuje regularną aktywność fizyczną oraz przestrzeganie zaleceń dotyczących utrzymywania prawidłowej postawy ciała.
Leczenie bólu kręgosłupa lędźwiowego — fizjoterapia
Jednym ze sposobów leczenia przypadku bólów kręgosłupa lędźwiowego jest fizjoterapia. Najczęściej stosuje się specyficzne ćwiczenia wzmacniające i rozciągające plecy oraz wzmacniające mięśnie rdzenia Leczenie bólu kręgosłupa może też przebiegać przy pomocy różnych terapii: zimnych i gorących okładów, oraz ultradźwięków. Do innych stosunkowo często stosowanych metod rehabilitacji dolnego odcinka kręgosłupa należy również terapia manualna oraz masaż mięśniowo powięziowy.
