Medycyna alternatywna nazywana jest również medycyną komplementarną, holistyczną, paramedycyną, czy medycyną niekonwencjonalną. Definicja mówi, iż medycyna alternatywna to rozpoznawanie i leczenie chorób metodami, które nie zostały lub nie mogą być poddane weryfikacji naukowej, bądź co do których badania te nie wykazały skuteczności. Nie mają więc one udowodnionego wpływu na poprawę zdrowia. Wiele tych praktyk bierze się pradawnej tradycji, inne z kolei powstały stosunkowo niedawno.
Co wchodzi w zakres medycyny alternatywnej?
Medycyna alternatywna odnosi się do różnych praktyk i metod leczenia, które są wykorzystywane jako alternatywa lub uzupełnienie konwencjonalnej medycyny. Obejmuje ona szeroki zakres podejść, technik i terapii, które nie są powszechnie stosowane w ramach tradycyjnej medycyny opartej na naukowych dowodach.
Do terapii alternatywnych można zaliczyć m.in.:
- homeopatię,
- fitoterapię,
- bioenergoterapię,
- akupunkturę,
- akupresurę,
- hipnoterapię,
- biorezonans,
- przyrodolecznictwo (hydroterapia, balneoterapia, klimatoterapia, światłolecznictwo, ciepłolecznictwo) – stosowane głównie w rehabilitacji,
- stawianie baniek,
- wlewy witaminowe,
- ćwiczenie jogi,
- techniki relaksacyjne,
- hipertermię,
- terapię Gersona,
- zdrową żywność i dietetykę naturalną,
- terapie manualne,
- ziołolecznictwo,
- kosmetyki naturalne.
Często medycyna alternatywna skupia się na holistycznym podejściu do zdrowia, uwzględniającym całą osobę — zarówno ciało, jak i umysł.
Medycyna alternatywna a konwencjonalna
Wielu lekarzy uważa, że stosowanie wybranych praktyk z medycyny alternatywnej może uzupełnić medycynę konwencjonalną. Potwierdzono, że joga, metody relaksacyjne czy akupunktura są w stanie poprawić nastawienie pacjenta do walki z chorobą. Zmniejszają one efekty uboczne terapii konwencjonalnych, oraz wspomagają leczenie bólu i wielu innych dolegliwości.
Medycyna niekonwencjonalna składa się jednak z szerokiej gamy praktyk, produktów i terapii. Niektóre z nich są biologicznie wiarygodne, ale niezbyt dobrze przetestowane, inne mają szkodliwe i toksyczne skutki. Część praktyk, które są zaliczane do medycyny niekonwencjonalnej, wywodzi się ze starszej tradycji (jak chociażby akupunktura, czy ajurweda), inne natomiast takie jak homeopatia czy bioenergoterapia rozwinęły się w czasach nowożytnych.
Większość lekarzy konwencjonalnych rekomenduje metody medycyny alternatywnej, które są poparte badaniami i posiadają uznanie naukowe. Niektóre z takich metod to:
- Akupunktura — chińska praktyka, polegająca na wkłuwaniu cienkich igieł w określone punkty na ciele w celu przywrócenia równowagi energetycznej. Stosuje się ją w niektórych dziedzinach medycyny, takich jak kontrola bólu i wspomaganie rehabilitacji.
- Fitoterapia – wykorzystuje ona naturalne rośliny i ich ekstrakty w celu leczenia różnych schorzeń. Niejednokrotnie lekarze zalecają określone zioła jako uzupełnienie terapii konwencjonalnej.
- Suplementy diety – w przypadkach niedoboru konkretnych składników odżywczych, lekarze mogą zalecić suplementy diety, takie jak witaminy, minerały lub kwasy tłuszczowe.
- Masaż terapeutyczny polegający na manipulowaniu mięśniami i tkanką miękką w celu zmniejszenia bólu, stresu i poprawy krążenia.
- Terapia medytacyjna i relaksacyjna. Lekarze polecają metody takie jak medytacja, joga, techniki oddechowe czy terapia dźwiękiem jako sposoby na redukcję stresu, poprawę samopoczucia psychicznego i zdrowia.
Medycyna alternatywna – wady i zalety
Osoby zajmujące się medycyną alternatywną zwracają uwagę na wszystkie wymiary zdrowia – fizyczny, psychiczny i duchowy. To całościowe podejście do zdrowia jest jedna głównych przyczyn popularności medycyny niekonwencjonalnej.
Ponadto ze względu na nacisk na leczenie całego ciała, osoby zajmujące się medycyną alternatywną zazwyczaj oferują pacjentom dużo uwagi. Niestety nie dają tradycyjni lekarze. Inną zaletą medycyny niekonwencjonalnej jest położenie nacisku na zapobieganie chorobie, która się jeszcze nie pojawiła. Medycyna tradycyjna interweniuje przeważnie, kiedy choroba jest już obecna.
Jednak istnieją również przypadki, w których ludzie zamiast tradycyjnej medycyny wybierają wyłącznie medycynę alternatywną w leczeniu poważnych chorób. W takich przypadkach może to być niebezpieczne i prowadzić do opóźnienia w otrzymaniu skutecznego leczenia.
Ważne jest, aby przed podjęciem decyzji o korzystaniu z medycyny alternatywnej skonsultować się z lekarzem, aby uzyskać profesjonalną opinię i poradę.
