Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS) to zespół symptomów fizycznych i emocjonalnych, które mogą wystąpić u kobiet przed rozpoczęciem miesiączki. Dotyka to prawie połowę kobiet w wieku rozrodczym, a u jednej na pięć z nich znacząco wpływa na jakość ich życia. Jakie są objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego? Jakie badania warto przeprowadzić?
Czym jest zespół napięcia przedmiesiączkowego?
Zespół napięcia przedmiesiączkowego, to dobrze znane zjawisko kobietom, które manifestuje się różnorodnymi objawami zarówno fizycznymi, jak i psychicznymi. Występuje przed miesiączką. Symptomy te zazwyczaj ustępują samoistnie w ciągu kilku dni od rozpoczęcia cyklu menstruacyjnego. Według badań naukowych, PMS dotyka aż 47,5% kobiet w wieku rozrodczym, przy czym u 20% z nich objawy są na tyle uciążliwe, że istotnie pogarszają jakość życia.
Objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego obejmują różnorodne dolegliwości, takie jak zaburzenia apetytu (w tym zarówno zmniejszenie, jak i zwiększenie apetytu), dolegliwości fizyczne, jak bolesność i opuchlizna piersi, bóle głowy (łącznie z migreną), bóle pleców i podbrzusza, przyrost masy ciała, opuchlizna nóg oraz problemy z wypróżnianiem. Oprócz tego występują również symptomy psychiczne, takie jak drażliwość, płaczliwość, obniżenie nastroju, niepokój, zmiany nastroju, zaburzenia koncentracji i pamięci. Niektóre inne dolegliwości obejmują uczucie zmęczenia, nadmierną senność lub bezsenność oraz wzrost lub spadek libido.
Charakterystyczne objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego zazwyczaj pojawiają się około 7 dni przed rozpoczęciem krwawienia menstruacyjnego. Osiągają apogeum około 2 dni przed rozpoczęciem miesiączki. Natomiast czas trwania może być różny, trwając od kilku dni nawet do 2 tygodni.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego – przyczyny
Nie znamy szczegółowych przyczyn zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Analizując badania naukowe, można podejrzewać, że PMS może być związane ze zmianami poziomu hormonów u kobiet w okresie cyklu menstruacyjnego. Szczególnie dotyczny to estrogenów i progesteronu.
- Spadek poziomu estrogenów może pobudzać podwzgórze do wydzielania norepinefryny, co prowadzi do obniżenia poziomu serotoniny (znanej jako „hormon szczęścia”), acetylocholiny i dopaminy w ośrodkowym układzie nerwowym. Skutkiem tego mechanizmu są objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Takie jak uczucie zmęczenia, bezsenność i obniżenie nastroju.
- Zwiększony poziom progesteronu może wpływać na wydzielanie serotoniny, katecholamin i kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) w mózgu, co prowadzi do pojawienia się objawów psychicznych.
- Sugeruje się, że występowanie objawów PMS może mieć związek z czynnikami genetycznymi, zwłaszcza jeśli zespół ten dotyka inne kobiety w rodzinie. Ponadto podwyższone stężenie prolaktyny, zaburzenia metabolizmu glukozy, insulinooporność i niedobory żywieniowe mogą również odgrywać znaczącą rolę.
- Nasz największy wróg, czyli stres może prowadzić do nadmiernego pobudzenia układu współczulnego, co z kolei zwiększa skurcze macicy. Wywołuje większe dolegliwości bólowe u kobiet narażonych na stały stres.
Jakie badania powinnaś wykonać?
Zastanawiasz się jakie badania hormonalne są przeznaczone dla kobiet z PMS? Męczą Cię objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego? Sprawdź stężenie poziomu estradiolu, FSH, TSH, prolaktyny i kortyzolu! Dzięki temu specjalista będzie mógł wykluczyć ewentualnie inne powody towarzyszących Ci objawów. Takich jak niedoczynność tarczycy, zespół Cushinga czy hiperprolaktynemia. Warto skonsultować się z ginekologiem, szczególnie jeśli dolegliwości towarzyszą dodatkowe problemy z cyklem miesiączkowym. Badania przeprowadzone przez lekarza, w tym ultrasonografia narządów rodnych, pomogą zidentyfikować możliwe przyczyny dolegliwości, takie jak zespół policystycznych jajników czy endometrioza.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego – jak łagodzić objawy?
Leczenie dolegliwości opiera się na współpracy kilku specjalistów, w tym nie tylko ginekologa, ale także endokrynologa, psychiatry oraz lekarza rodzinnego.
Jedną z bardziej skutecznych metod terapeutycznych jest modyfikacja stylu życia. Obejmuje regularną aktywność fizyczną. Szczególnie zalecane są treningi aerobowe, takie jak jogging, marsz czy jazda na rowerze. Wykonuj ćwiczenia przez co najmniej 30 minut każdego dnia, znacząco złagodzisz swoje objawy. Dodatkowo, suplementuj witaminę B6, witaminę D oraz magnez. Dieta powinna być zdrowa i zbilansowana, a w przypadku wzdęć podczas PMS należy unikać smażonych i ciężkostrawnych potraw, takich jak cebula, czosnek czy warzywa strączkowe, aby nie nasilać dolegliwości. Pamiętaj również o odpowiednim nawodnieniu organizmu oraz dostatecznej podaży błonnika w diecie. Dzięki temu unikniesz zaparć i zadbasz o płaski brzuch. Palenie papierosów, spożywanie alkoholu oraz nadmierne picie kawy zdecydowanie wykreśl z rozważanych pozycji swojej diety.
Słyszałaś o terapii poznawczo-behawioralnej? Jeśli powyższe metody okażą się nieskuteczne, warto rozpocząć farmakoterapię. Najczęściej obejmuje ona dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne z niskimi dawkami selektywnych inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI). Leki z grupy SSRI przyjmuje się stale lub jedynie w drugiej fazie cyklu menstruacyjnego. W razie potrzeby lekarz może zwiększyć dawkę SSRI. Niestety, przerwanie terapii skutkuje nawrotem objawów PMS. W niektórych przypadkach kobiety decydują się na usunięcie macicy wraz z jajnikami, choć jest to rzadko stosowane. Objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego ustępują samoistnie po menopauzie.
PMS a naturalne techniki
Fizjoterapia uroginekologiczna, akupunktura oraz terapia manualna to skuteczne metody, które mogą przynieść ulgę w uciążliwych objawach zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Metody manualne są całkowicie bezpieczne i polegają na zastosowaniu bodźców mechanicznych na ciele pacjentki. Fizjoterapeuta wykonuje szereg ruchów, które mają na celu rozluźnienie i wzmocnienie tkanki mięśniowej w okolicy narządów rozrodczych. Techniki te wykazują pozytywny wpływ na ciało kobiety, przyspieszając regenerację tkanek, zwiększając ich elastyczność oraz łagodząc ból.
W fizjoterapii uroginekologicznej, metody naturopatyczne są stosowane jako uzupełniające zabiegi manualne. Bazują one na naturalnych metodach leczenia, które korzystnie oddziałują na organizm kobiety. Właściwie dobrana fizjoterapia uroginekologiczna może wpłynąć zarówno na przyczyny, jak i skutki różnorodnych dolegliwości poprzez relaksację mięśni oraz poprawę funkcjonowania narządów wewnętrznych.
